OK! Pizza

17 stycznia obchodziliśmy Światowy Dzień Pizzy. Z tej okazji postanowiliśmy bliżej przyjrzeć się fenomenowi tego dania. Jak to możliwe, że kawałek ciasta z dodatkami (których zresztą czasami jest zupełnie niewiele) podbił absolutnie cały świat i serwowany jest zarówno w eleganckich restauracjach, jak i dworcowych budkach? Dlaczego pozycja znalazła się również w menu Restauracji Hotelu Sezam w Machowej i jaką pizzę można u nas zjeść?

Skąd do nas przyszła?

Pizza pochodzi z Włoch, a konkretnie jej korzenie sięgają Neapolu. Pierwotna forma pizzy była prostym daniem przygotowywanym z płaskiego placka chlebowego, posmarowanego oliwą, posypanego ziołami i czasami dodatkami, takimi jak ser czy oliwki. Nowoczesna pizza, jaką znamy dzisiaj – z dodatkiem sosu pomidorowego, sera i różnych składników – została spopularyzowana w Neapolu w XVIII i XIX wieku.

Powyższy akapit to jedynie bardzo skrócona wersja historii pizzy, gdyż jej początki tak naprawdę sięgają starożytności i są związane z rozwojem kulinarnych tradycji różnych kultur. Już w starożytności ludzie piekli płaskie chleby, które mogły być przyprawiane ziołami i oliwą. Podobne potrawy były przygotowywane w Egipcie, Grecji i na Bliskim Wschodzie. Grecy jedli płaskie chleby zwane "plakous", często z dodatkiem oliwy, czosnku, ziół i cebuli. W średniowiecznej Europie płaskie chleby z dodatkami były podstawowym posiłkiem dla biedniejszej ludności. Suplementy różniły się w zależności od regionu i dostępności składników. Włosi rozwijali tradycję wypieku chleba, a w Neapolu pojawiły się placki chlebowe z różnymi prostymi dodatkami, jak oliwa, czosnek, ser czy małe ryby.

O początkach współczesnej pizzy możemy mówić w kontekście XVI i XVII wieku. To właśnie po odkryciu Ameryki, do Europy trafiły pomidory. Początkowo uważano je za trujące, ale wkrótce zaczęto je stosować w kuchni, szczególnie w Neapolu, który stał się kolebką pizzy w nowoczesnym stylu. Płaskie chleby z pomidorami i dodatkami były popularne wśród biedniejszych mieszkańców miasta. W 1889 roku pizzaiolo (mistrz pizzy) Raffaele Esposito przygotował pizzę na cześć królowej Włoch, Małgorzaty Sabaudzkiej (Margherita di Savoia). Była to pizza w kolorach włoskiej flagi: czerwonym (sos pomidorowy), białym (ser mozzarella) oraz zielonym (bazylia). Królowa była zachwycona, a pizza Margherita stała się ikoną włoskiej kuchni. Wiek XX to globalizacja pizzy, wszystko za sprawą emigrujących Włochów, którzy przywożą pizze do Stanów Zjednoczonych i innych krajów. W Ameryce pizza przeszła transformację, stając się bardziej obfita i dostosowana do lokalnych gustów (pizza w stylu chicagowskim czy nowojorskim). Pizzerie zaczęły pojawiać się na całym świecie, a danie to stało się uniwersalnym symbolem jedzenia na wynos i szybkich posiłków.

Czasy współczesne cechuje zarówno różnorodność, jak i tradycja. Pizza stała się jednym z najbardziej rozpoznawalnych dań na świecie, z tysiącami lokalnych wariantów i dodatków. Neapolitańska pizza została w 2017 roku wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Obecnie istnieją niezliczone wariacje pizzy – od klasycznej neapolitańskiej po eksperymentalne wersje z egzotycznymi składnikami.

Najbardziej znane pizze.

Na przestrzeni lat swojej historii powstały liczne odmiany i warianty tego, początkowo bardzo prostego dania. Przedstawiamy Wam 13 najpopularniejszych pizz, które odnajdziecie w kartach pizzerii na całym świecie.

Stawkę oczywiście otwiera królowa pizz, klasyka i legenda swojego gatunku - Margherita. Pochodząca z Włoch jest pierwszą znaną współczesnym pizzą z sosem pomidorowym, mozzarellą i świeżą bazylią. Tego klasyka nie mogło zabraknąć w pizzowym menu Restauracji Hotelu Sezam w Machowej. Numerem 2 jest pochodzącego z portowego miasta Neapol Marinara, której jedyne składniki to sos pomidorowy, czosnek, oregano i oliwa z oliwek (bez sera). Bardzo popularną pozycją jest niepochodząca z Włoch Pepperoni. Stworzona przez włoskich imigrantów w Stanach Zjednoczonych stała się ikoną amerykańskiej kuchni, a jej składnikami, oprócz najważniejszej kiełbasy pepperoni są sos pomidorowy i ser. Nazwa bardzo popularnej Capricciosy nie jest przypadkowa, gdyż słowo to znaczy kapryśna lub zmienna i odnosi się do różnorodnych składników (sos pomidorowy, mozzarella, szynka, pieczarki, karczochy i oliwki), które sprawiają wrażenie przypadkowych, aczkolwiek w rzeczywistości tworzą harmonijne połączenie. Pizza Capri to jedna z Waszych ulubionych pozycji, którą chętnie zamawiacie w pizzeri Hotelu Sezam Machowa. Quattro Stagioni, czyli cztery pory roku. Placek dzieli się na cztery sekcje, a każda z nich zawiera inne dodatki. Symbolizuje różnorodność smaków każdej pory roku. Kolejne quattro, czyli Quattro Formaggi (cztery sery) - jak sama nazwa wskazuje, jest to mieszanka czterech serów, np. mozzarelli, gorgonzoli, parmezanu i ricotty. Następna w kolejce jest Diavola, czyli pikantna pizza z salami (lub pepperoni), papryczkami chili i mozzarellą. Świat byłby łatwiejszy, gdyby nigdy nie powstała - kontrowersyjna Hawaiiana, czyli pizza z szynką i ananasem, przez jednych uwielbiana, krytykowana przez innych. Nie znajdziecie jej w menu żadnej włoskiej pizzeri i oczywiście nie pochodzi z tego kraju. Została wynaleziona w Kanadzie przez greckiego kucharza Sama Panopoulosa w latach 60. Ostudzając nieco emocje przejdźmy do kolejnego klasyka - Neapolitany - tradycyjnej pizzy pizza na cienkim cieście z pomidorami San Marzano, mozzarellą di bufala i świeżą bazylią. Ciekawostką jest fakt, że danie to chroni oznaczenie DOC, oznaczające produkt regionalny. Dwie kolejne pozycje pochodzą z USA i są to Pizza Chicago Style (Deep Dish), będąca pizzą w formie głębokiego ciasta wypełnionego serem, sosem pomidorowym i różnymi dodatkami oraz Pizza New York Style, nieco bardziej zbliżona do swojej włoskiej siostry, pizza na cienkim, elastycznym cieście z dużą ilością sera i sosem pomidorowym. To właśnie te dwa rodzaje pizzy stały się podstawą do wykreowania potraw, które serwujemy w Restauracji Hotelu Sezam w Machowej. Ale o tym później! Ciekawym wariantem pizzy jest Bianca (biała), a jej kolor wynika z braku sosu pomidorowego, za to obecności serów: ricotty i mozzarelli oraz czosnku. Podawana z oliwą z oliwek. Siciliana zrobiona jest z grubszego, prostokątnego ciasta, często z anchois, cebulą i serem pecorino.

Pizza w Restauracji Hotelu Sezam Machowa.

OK! PIZZA to nie tylko tytuł dzisiejszego artykułu, ale również taki neon zdobi frontową ścianę Hotelu Sezam w Machowej. Nasza Restauracja to jedyny lokal w miejscowości serwujący tę uwielbianą przez wszystkich potrawę. Pizza w naszym menu jest praktycznie od samego początku, czyli od otwarcia Restauracji w roku 2006. Kanwą do opracowania pizzy serwowanej w naszym lokalu była jej amerykańska odmiana. Nasze “placki” charakteryzują się grubym i puszystym ciastem, dużą ilością sosu pomidorowego, sporą ilością różnych dodatków oraz naprawdę pokaźną warstwą sera. Mając jednak na uwadze zwolenników prawdziwej włoskiej pizzy - tej na cienkim i chrupkim cieście, z mniejszą ilością dodatków i sera, od roku 2023 serwujemy również pizzę w wersji bardziej zbliżonej do pochodzącego z Italii oryginału. Umożliwiła to inwestycja, jaką był zakup specjalnego pieca do wypieku pizzy, który osiąga temperaturę od 350°C do 500°C, co pozwala na szybkie pieczenie. Zapewnia on również równomierne wypiekanie ciasta i składników. Wszystko to zapewnia chrupiące i równomiernie upieczone ciasto.

Nasze menu obejmuje 8 gotowych propozycji: klasyczną margaritę (uwaga! w naszej interpretacji z pomidorem), capri (będąca naszą odmianą capriciosy), chicken (z kurczakiem), wegetariańską (dla tych, co nie lubią mięsa), chłopską (dla tych, co lubią mięso zagryźć ogórkiem), vulcano (dla odważnych), tuna (z tuńczykiem, idealna na piątkowy obiad na luzie) oraz serową z żurawiną (dla tych, co nie lubią mięsa, ale bardzo lubią ser). Ponadto, w ramach pizzy fantazja dajemy Wam możliwość skomponowania dania według własnych składników. Wszystkie nasze pizze dostępne są w dwóch rozmiarach: 28 cm (mała) oraz 40 cm (duża). W menu dziecięcym umieściliśmy pozycję pizza malucha, gdzie na placek o średnicy 20 cm kładziemy dowolnie wybrane przez dziecko składniki. Do każdej pizzy jeden ketchup lub sos czosnkowy naszego wyrobu gratis. Wszystkie pizze serwujemy na miejscu w lokalu, jak i na wynos. Jeżeli jeszcze nie próbowaliście naszych “placków” - zróbcie to koniecznie. Zadowoleni będą zarówno fani naszej typowej pizzy “po staremu” czyli w stylu amerykańskim, jak i zwolennicy włoskiej klasyki. Lista naszych pizz dostępna w Menu Restauracji Sezam, wystarczy kliknąć TU.

Pizza jako fenomen gastronomiczny w skali świata.

Nie jesteśmy w stanie wskazać drugiej potrawy o takiej popularności, jaką zdobyła pizza. Jest ona niezwykle popularna na całym świecie z wielu powodów, które łączą prostotę, wszechstronność i uniwersalny smak. Pizza może być dostosowana do każdego gustu, niezależnie od preferencji smakowych czy diety. Istnieje nieskończona liczba kombinacji składników, co sprawia, że pizza nigdy się nie nudzi. Jest łatwa do jedzenia, zarówno na siedząco, jak i w biegu. Można ją jeść rękami, co czyni ją idealnym jedzeniem na wynos lub podczas spotkań towarzyskich. Wygodne porcjowanie sprawia, że łatwo ją dzielić z innymi. To także połączenie trzech podstawowych elementów, które wszyscy uwielbiają: chrupiącego na zewnątrz i miękkiego w środku ciasta, ciągnącego się i bogatego w smaku sera oraz kwaskowatego i aromatycznego sosu pomidorowego. Połączenie tych składników daje harmonijny, satysfakcjonujący smak. Dzięki swojej koncepcji - placek z dodatkami - jest to danie niezwykle uniwersalne, również kulturowo. Chociaż pochodzi z Włoch, z łatwością adaptuje się od różnych innych kultur. Należy pamiętać, że swoją ogólnoświatową popularność, pizza zyskała na popularności dzięki włoskiej emigracji, szczególnie w USA, gdzie stała się ikoną kultury masowej. Międzynarodowe sieci, takie jak Domino’s czy Pizza Hut, uczyniły ją łatwo dostępną na całym świecie.

To w USA powstały takie odmiany jak nowojorska czy chicagowska, w Japonii popularne są pizze z owocami morza czy majonezem, a w Indiach dodaje się przyprawy charakterystyczne dla kuchni indyjskiej. Koncepcja pizzy pozwala również na zachowanie przystępności cenowej. Jest to produkt stosunkowo tani w produkcji, zatem można go oferować po równie niskiej cenie. Dzięki temu każdy może sobie na nią pozwolić. Chociaż dopuszczalne są warianty luksusowe, np. z truflami. Jest to danie nie tylko danie w produkcji, ale też szybkie. W pizzeriach może być przygotowane w kilka minut, szczególnie w piecach opalanych drewnem, co czyni je idealnym wyborem na szybki posiłek.

Pizza często towarzyszy spotkaniom w gronie rodziny i przyjaciół. Zamawianie pizzy na imprezę czy mecz to tradycja w wielu krajach. Podawana w kawałkach, jest wygodnym rozwiązaniem na większe grupy. W XXI wieku pizza fantastycznie dopasowuje się do trendów kulinarnych. Przykładem są np. pizze bezglutenowe, wegańskie czy z dodatkami "superfoods". Nowoczesne wariacje, takie jak pizze na bazie kalafiora czy z nietypowymi składnikami, jak ananas czy kimchi, przyciągają nowych klientów. Potrawa ta często kojarzy się z dzieciństwem, spotkaniami z bliskimi czy relaksującymi chwilami. Jest łatwo dostępna i prosta do przygotowania również w domu, co czyni ją komfortowym i uniwersalnym wyborem. To jest symbolem jedzenia, które łączy ludzi, oferując jednocześnie smak, wygodę i różnorodność. Dzięki temu stała się nie tylko potrawą, ale także częścią globalnej kultury kulinarnej. Zachęcamy Państwa do rozsmakowania się w cudownym smaku pizzy, chociażby z oferty Restauracji Hotelu Sezam w Machowej 🍕

Autor artykułu: Karol Peszko